Stilstaan en weer orde scheppen is simpelweg bittere noodzaak om te voorkomen dat je onderuit gaat!
Een overvolle onoverzichtelijke te-doe-lijst
….deels staat er het nodige gepland in je agenda.
En grotendeels zwerft er nog van alles in je hoofd dat je vooral niet moet vergeten en ooit nog eens wil doen….allemaal ‘open mapjes’ dus. Herkenbaar?
Maar elke dag wordt opgeslokt door werk dat nú af moet, werk dat eigenlijk eerder al af had moeten zijn, een overvolle mailbox. Of bijvoorbeeld kinderen die extra aandacht vragen omdat ze de laatste tijd wat snel overprikkeld, moe en ziekjes zijn. En waar je dan dus weer geacht wordt extra tactisch mee om te gaan, maar je je ernstig afvraagt ‘hoe dan?!?’ (kost bakken met energie, zeker als er geen duidelijkheid over is wat er dan precies van je gevraagd wordt).
En dan zijn er nog de klusjes in huis – zoals een losse traptree even lijmen, daar nog nog een lampje ophangen, de tuin nog even aan harken en de tuinstoelen netjes ergens in de schuur opbergen (maar dan moet daar weer eerst even plaats voor gemaakt worden…)
En zo nog veel meer kleine dingetjes. Die ooit moeten. Maar ook altijd morgen kunnen. Of overmorgen. Of daarna.
En ondertussen blijven ze in je hoofd rondhangen net zo lang tot ze uitgevoerd zijn. Een soort contant energielek is het.
Het past niet bij jou, bij wat je áán kunt, bij wie je bent
De oorzaak van al die onrust is onder andere een te snel levenstempo, dat niet past bij wie je bent, niet past bij jouw manier van informatie verwerken. Opgelegd door wat we om ons heen zien en door wat we vinden dat er allemaal moet, wat anderen van ons verlangen en wat we zelf zouden willen. Het is ook vaak best lastig om te bepalen hoeveel je aan kunt zonder oververmoeid te raken (misschien heb je sowieso nooit ervaren hoe het is om niet oververmoeid te zijn?).
Meer rust, kan dat ook?
Meer rust, plezier en overzicht kan zeker weten georganiseerd worden. Alleen niet in een of ander quick-fix-tempo.
Een totaal weggewerkte te-doe-lijst….daar heb ik zelf nog geen ervaring mee, want ik zet er ook geregeld weer wat op;) Maar dat is ook niet erg. Het gaat er meer om hoe je met al die dingen om kunt gaan, welke keuzes je maakt en in welk tempo je ze verwerkt.
Bovenaan je prioriteitenlijst: leren stil staan, ontprikkelen
En dat zit ‘m vooral in leren stilstaan, ontprikkelen, ordenen en leren kijken naar wat je zelf écht belangrijk vindt, waar je je prioriteiten stelt.
Met stilstaan bedoel ik dat je alleen-tijd pakt en je losmaakt van alle dagelijkse gekte. Niet een keertje, maar regelmatig, dagelijks. Zeker als je autisme hebt (of jezelf erin herkent), dan kun je simpelweg niet in overprikkelde toestand door blijven gaan. Je lijft pikt dat niet. Het gevolg is namelijk dat je steeds minder aan kunt, steeds dwingender controle probeert te krijgen op je omgeving, steeds heftiger last krijgt van overprikkeling, angstig wordt of fysiek ziek.
Je hebt het dus serieus nodig om even geen extra input meer binnen te krijgen. Dit mag bovenaan je prioriteitenlijst staan! En als je zorgzaam bent ingesteld en je voelt je verantwoordelijk voor je gezin, dan is het vaak zo dat je jezelf en je eigen rust ergens onderaan je prioriteitenlijstje hebt bungelen. En wat onderaan staat, komt doorgaans nooit aan bod!
Er wordt wel eens gezegd dat mensen met autisme alleen maar aan zichzelf denken – die heb ik dan persoonlijk nog niet ontmoet. Ik zie in mijn praktijk vaak juist de mensen die het moeilijk vinden om zichzelf bovenaan de prioriteitenlijst te zetten, omdat er een groot verantwoordelijkheidsgevoel zit, zorgzaamheid en perfectionisme: het ontzettend goed willen doen als vader, moeder, partner, werknemer. En er vreselijk hard tegen aan lopen en het als een falen ervaren dat het niet lukt vanwege constante overprikkeling.
De losse traptree die ik vanochtend geplakt hebt, vond ik zelf wel een mooie metafoor voor chaos die je vroeg of laat onderuit haalt: je kunt er lang overheen stappen en doorgaan, maar ooit gaat dat mis natuurlijk!
En dan ga je onderuit. Hard onderuit!
En als je de trap af dendert – misschien wel een burn-out in -, dan kan het herstel lang duren!
Dus first things first:
Stilstaan, je tempo verlagen, orde scheppen en veiligheid creëren.
11 tips die je daarbij helpen:
- Zorg dat je een ruimte hebt waar je regelmatig alleen kunt zijn.
- Bespreek zo nodig met je partner een tijd dat je niet gestoord wordt (behalve in geval van nood)
- Weet welke signalen je lijf af geeft als je stress op loopt en neem deze serieus!
- Doe de dingen die je doet bewust in een rustig tempo: rustig lopen, rustig eten, rustig werken, rustig ademen (buikademhaling). Als je net als ik geneigd bent om naarmate de stress op loopt, alles gejaagd te gaan doen, dan kan dit bewust rustig aan doen even wennen zijn. Maar je kunt jezelf elke keer weer herpakken en opnieuw een tempootje lager leven. Je gebruikt als het ware je lijf om iets af te remmen. En door rustiger aan te doen wat je doet, gaat het makkelijker.
- Ga zitten (in je eentje) en schrijf alles op wat er in je hoofd zit. Je kunt het bijvoorbeeld op post-its doen zodat je het daarna op volgorde kunt leggen met bovenaan de hoogste prioriteit. Prioriteren door letterlijk te schuiven met je taken is vaak een prettige manier van ordenen.
- Als het gaat om wat je inplant en waar je prioriteit aan geeft, wordt er vaak alleen gedacht aan alle taken die moeten voor anderen….echter: ontspannen is een mega belangrijke taak! Weet je voor jezelf wat jij ervaart als ontspanning, waar jij mee op kunt laden?
- Als het gaat over de hoeveelheid die je in plant: doorgaans overschatten we hoeveel we kunnen en onderschatten we de tijd en energie die het kost. Dus doe jezelf een lol en plan voor je gevoel te weinig in. Begin maar eens met half zo veel als je zou doen. Dwingt je tot bewust kiezen voor wat werkelijk belangrijk is! Het is namelijk frustrerend als je nooit kunt voldoen aan je planning, maar superfijn als alles gelukt is.
- Als iemand (partner, collega, of wie dan ook) komt met een verzoek om iets te doen, wen jezelf dan aan om bedenktijd te nemen. Je kunt zeggen dat je er nog even over na wilt denken en over een uurtje of misschien de volgende dag wel laat weten wat je antwoord is.
- Als je je omgeving betrekt in je plan om weer wat grip te krijgen op de chaos, is het voor hen ook makkelijker om er begrip voor te hebben en je grens te accepteren.
- Je partner of iemand anders waar je je vertrouwd bij voelt, kun je ook vragen om te helpen signaleren wanneer je weer dreigt te struikelen over de drukte en overprikkeling. Als je altijd gewend bent om door te zetten, merk je het zelf meestal te laat op.
- ‘Last but not least’: realiseer je dat je een leuker mens bent als je meer rust en ruimte hebt om jezelf te zijn;) Overprikkelde mensen zijn vervelend voor zichzelf en de mensen om hen heen, met name richting kinderen en partner….en alle overprikkelde mensen die ik ken, willen dat absoluut niet! Jij? Als je bang bent dat je egoïstisch bent door rust te nemen, denk dan even aan dit gegeven!
Uiteraard zijn dit maar een paar dingen die je kunt doen om weer meer grip te krijgen op je levenstempo. Deze dingen kunnen je echter al aardig op weg helpen. Wil je weten hoe je dat in je eigen leven kunt integreren, vraag dan gerust een kennismakingsgesprek aan.
Heb je andere tips die jou helpen om stil te staan, schrijf ze hieronder in het reactieveld. Zo kunnen anderen die ook benutten:)
Wil je meer lezen over stress herkennen en verlagen, dan vind je hier extra leesvoer:
Stress-signalen: wat heb je er aan?!?
Ken je precieze stress-oorzaken: juist die alledaagse dingen!
Structuur brengt muziek in je leven
Balans geeft overzicht en kracht
Plannen = je eigen levenstempo bepalen
Wil jij toewerken naar meer rust en minder stress in je leven en relatie?
Dan is de eerste stap het creëren van meer rust!
Met een hoofd vol chaos en stress is het onmogelijk om contact te maken met een ander.
Daarvoor moet je eerst het contact met jezelf herstellen.
Wil je weten jij daarvoor nodig hebt? Dat leer je in de training ‘Laat stress geen burn-out worden!’
