Kan een autist wel een goede ouder zijn?

Maffe vraag natuurlijk. Al was het alleen al omdat ‘dé autist’  niet bestaat.

Heeft autisme invloed op het ouder-zijn: ja, zeker wel!

Waarom ga ik daar wat over schrijven? Omdat er regelmatig in mijn praktijk vragen voorbij komen als

‘Ben ik wel een goede moeder?’

 

‘Hoe kan ik zo nou een goede vader zijn?’

 

‘Doe ik het wel goed als ouder?’

 

‘Hebben mijn kinderen niet veel te veel te lijden onder mijn autisme?’

 

‘Wat moeten ze nou met zo’n gehandicapte vader?!’

Heftige vragen.

Stuk voor stuk uit liefde gesteld.

En daarom deel ik graag mijn visie op autisme en ouderschap met je.

Ik kan natuurlijk niet voor anderen spreken, dus ik vertel er wat over vanuit mijn ervaring als ‘dochter van-‘, ‘partner van-‘, en ‘moeder van-‘.

Vroeger, toen ik nog een lief klein meisje was…

Bij ons thuis was destijds nog niet zoveel bekend over autisme. Er was veel spanning, woede en onmacht in huis. Een overprikkelde vader van een groot gezin en een oververmoeide moeder die kostte wat kost alles draaiende hield en het zoveel mogelijk gezellig maakte. Mijn vader was niet de enige in het gezin met niet onderkend autisme, dus het was nogal eens ‘onrustig’.

Mijn ouders zijn op een gegeven moment 3 jaar gescheiden geweest. Toen werd het ineens veel fijner. Zowel thuis als bij mijn vader op de flat. Het was fijn om naar papa te gaan met z’n allen. Ik heb veel mooie herinneringen aan de sfeer in de flat, het samen knutselen en met de fiets eropuit gaan.

Maar ik herinner me ook situaties waarin we weg gingen, naar het drukke winkelcentrum of een markt. Dan was ik als oudste van 4 degene die hyperalert was om broer en zusjes bij elkaar te houden. Mijn vader liep gewoon ergens voorop, ik zorgde dat we hem niet kwijt raakten. Een hele toer als je leeftijd nog uit 1 cijfer bestaat…! Dat besefte ik pas vele jaren later trouwens.

Omdat er door de scheiding meer rust was, kon de verbinding tussen mijn ouders wat herstellen en zijn ze na 3 jaar weer met elkaar getrouwd. Wat weer opnieuw heel veel onrust, onmacht en ruzies gaf – tot dat er steeds meer autismekennis was (mijn moeder las alles wat los en vast zat over autisme) en diagnoses volgden. En dus ook begrip over en weer. En daarmee op den duur meer rust en ruimte voor gekkigheid en plezier. Nu zijn ze samen een heerlijke opa en oma voor hun kleinkinderen.

Ons gezin

In ons eigen gezin ontstond er vanaf dat onze kinderen geboren waren, meer onrust en wrijving. Er veranderde ineens heel veel. Ook onze rollen in het gezin veranderden en dat was wennen! Met als gevolg momenten van woede, onmacht en verwijten over en weer. Het was druk – ik werkte onregelmatig en zorgde dat ik late- of nachtdiensten had zodat onze kinderen zo min mogelijk opvang nodig hadden. Zeker voor ons gevoelige mannetje vond ik dat belangrijk. Mijn man pikte ze dan eind van de middag op direct na zijn werk. We zouden ze immers zoveel mogelijk zelf opvoeden! Maar aan het eind van die werkdag was manlief zelf al moe en overprikkeld, dus in die staat voor 2 jonge kindjes zorgen was een hele opgave. Ik had ’t niet in de gaten.

We hadden het er een tijdje geleden nog samen over: als we tóen hadden geweten wat we nu wisten over autisme, dan hadden we de dingen héél anders aangepakt! Maar dat was nu eenmaal niet zo. Door de dagelijkse overprikkeling en vermoeidheid ging het namelijk geregeld niet goed. Boze vader, huilende kinderen….er zijn momenten geweest dat ik eigenlijk niet weg durfde, maar moest werken en dus toch weg ging… De kinderen hebben helaas zeker angstige momenten gekend.

Ik deed veel op ‘moeder-instinct’ en mijn man veel op regels en ‘normen en waarden’ – die twee zaten vaak niet op 1 lijn…..

Nou ja, “eigenlijk wel”, zei hij een keer gekscherend:

Hij aan de ene kant, ik aan de andere kant, beide volledig overtuigd van ons eigen gelijk en niet in staat elkaar te bereiken…

Dat hebben we moeten leren! Beide kwaliteiten zijn immers nodig. Kinderen hebben ten slotte niet voor niets 2 ouders😉

Pas met de kennis over autisme en specifiek hoe het in ons gezin zit en wat belangrijk is voor elk gezinslid, kwam er zoetjes aan meer inzicht, begrip en meer idee over ‘hoe dan wel’. Daarmee ontstond er veel meer rust.

Harmonie

Nu ben ik eigenlijk gewoon best wel trots op wat we bereikt hebben: we hebben een vrij harmonieus auti-gezinsleven met een lekker stel pubers. Natuurlijk zijn er wel eens dingetjes, maar heftige woede-uitbarstingen zijn lang verleden tijd. Er is geregeld plezier, genoeg ruimte voor alleen-tijd en een warme verbinding.

We doen veel dingen niet bepaald ‘zoals gebruikelijk’, maar wel zoals het voor ons past, als gezin. We hebben als ouders ook onze taken en wijze van verbinding met de kids meer verdeeld naar ieders kwaliteiten. Zo heeft mijn man onder andere een mooie ingang met zijn brede (technische) kennis, met samen gamen en uitzoek- en regelzaken. Ik doe meer dingen zoals weekplanning, begeleiding bij gesprekken, lastige dingen voor bespreken, zoeken naar ‘hoe wel’  als er moeilijk gedrag is en huishouden. Lekker ouderwets verdeeld, maar dat werkt het beste hiero;)

En nee, dat gaat niet altijd vlekkeloos. Is ook niet erg. Daar leren we allemaal weer van.

Autisme zit goed ouderschap niet per definitie in de weg. Constante stress en overprikkeling wel.

Al met al denk ik dat het niet zozeer het autisme is dat bepaalt of je een goede ouder bent of niet. Wat mij betreft staat of valt goed ouderschap met liefde en begrip – voor jezelf en je gezin.

Daar ontstaat ruimte voor door het goed kennen van jezelf:

• Je eigen autisme goed kennen, zodat je weet waar je rekening mee kunt houden en welke randvoorwaarden er nodig zijn om je ouderschap goed vorm te geven
• Weten wat je kunt en áán kunt. Die twee kunnen nogal eens van elkaar verschillen! En wat je áán kunt, kan ook verschillen met wat je víndt dat je aan zou moeten kunnen (of wat anderen vinden). Acceptatie is soms een lastig ‘dingetje’ …
• Weten hoe je grip krijgt op stress en vermoeidheid
• Weten waar je hulp bij nodig hebt en hoe je die op tijd vraagt. Er is niks mis met hulp vragen – wij hadden niet zonder gekund in elk geval!

Met een knettervol gestrest chaoshoofd is het onmogelijk om een liefdevolle verbinding aan te gaan. Dat geldt voor iedereen. Autisme of niet. Bij autisme is het echter wel zo dat er sneller stress ontstaat omdat er meer en andere stress-oorzaken zijn dan ‘gebruikelijk’ en andere manieren om daar mee om te gaan.

Niet zelden zijn deze zaken onbekend voor degene die bij me komt voor meer rust in het hoofd of een betere relatie met partner of kinderen.

Het begint met meer rust.

Vanuit rust ontstaat ruimte voor ontwikkeling en het aangaan van de andere uitdagingen die ouderschap nu eenmaal met zich mee brengt.

Autisme heeft dus wel degelijk invloed op je vader-zijn of moeder-zijn, maar wat mij betreft zeker niet per sé een negatieve!

Terugkijkend op ons eigen gezin, denk ik dat juíst het autisme ervoor gezorgd heeft dat we wel breder móesten kijken, beter móesten communiceren, duidelijker móesten zijn over onderliggende behoeften en wensen.

Daardoor konden we de stap maken van leven vanuit constante alertheid en angst naar openheid en vertrouwen en volgen wat goed voelt voor ons. En dat leeft een stuk prettiger!

Mijn missie

Mijn eigen ervaring is dus logischerwijs ook de achterliggende reden van mijn missie:

Ik wil met mijn werk als autismecoach graag bijdragen aan meer rust en plezier in auti-gezinnen.

Omdat ik weet dat er veel kan en omdat ik weet hoe veel het uit kan maken! Voor jezelf, maar ook voor jullie kinderen.

Heb je hier vragen over, mail me gerust.

Wat is jouw visie?

Dit was weliswaar mijn visie. Maar ik ben ook heel benieuwd naar jouw ervaring met- en visie op ouderschap en autisme. Wil je die met me delen?

PS:

Hier nog 2 tips voor extra leesvoer over (aanstaand) ouderschap en autisme:

Ook als je al een jong gezin hebt, zeker de moeite waard om te lezen en eruit te halen wat je kunt benutten voor jouw gezin.

• Leidraad aanstaand ouderschap en autisme van Lisa Snip en Vivian Snouckaert
• Kinderwens bij autisme van Jasper Wagteveld