tekening gemaakt door Yazzy Design
Zomervakantie….pret of prut?
“Ik zie als een berg op tegen de vakantie!”
Afgelopen weken heb ik heel wat gesprekken gehad over het goed doorkomen van de zomervakantie. Zowel over het weg gaan en op vakantie zijn als over het thuis zijn.
Thuis in de zomervakantie
Het gewone schoolritme is weg, de kinderen zijn de hele dag thuis. De een vermaakt zich beter dan de ander. Heeft een (of meerdere) van je kinderen ook autisme, dan betekent dit vaak ook voor hen een verandering die aandacht vraagt.
Ben je iemand die de tijd dat ze op school zitten, hard nodig had om even alleen in huis te zijn en een moment voor jezelf te hebben, dan mis die nu dus die broodnodige tijd alleen om op te laden.
Was dit voor jou hét moment om ongestoord je werk te kunnen doen, er lekker in te kunnen duiken en geconcentreerd iets goeds neer te zetten? Dan word je nu wellicht stapeldol van het steeds maar van alles om je heen horen, vragen van de kinderen, stemmen, huilen, rennen en andere ’toestanden’.
Op reis
Ga je op vakantie, dan zijn er binnen een auti-gezin vaak vele dingen om rekening mee te houden. Zeker rondom de kinderen.
Niet zelden wordt vergeten dat je als ouder met autisme ook voor jezelf moet zorgen dat het te doen is – of liever nog, dat je er plezier aan beleeft!
En goede zelfzorg blijft toch de basis voor een fijne vakantie!
Zonder zelfzorg, loopt je ‘emmertje’ vrij snel over. Dan is een vakantie slopend, ook al doe je nóg zo je best om er een leuke tijd van te maken.
Dan kom je als gezin makkelijk in een negatieve spiraal terecht van irritaties, mopperen, ruzies (en dan elkaar versterken….waardoor jullie er als het ware in vast blijven zitten).
En als het te lang duurt, beland je misschien wel in een fikse meltdown die heel veel hersteltijd vraagt.
Herkenbaar?
Dan hoop ik je met dit blog een paar tips te geven om in elk geval te beginnen met jullie als ouders:
Wat heb jij nodig om goed in je vel te zitten?
Wat heeft je partner nodig om goed in zijn/haar vel te zitten?
Hoe kunnen jullie dit samen vorm geven?
In 4 stappen naar helderheid voor een fijne vakantie
1. Signaleer wanneer ‘het emmertje’ vol dreigt te raken!
Ga voor jezelf eens na of je 3 signalen kunt bedenken die aan geven dat het je teveel wordt.
Waarom maar 3?
Die zijn goed te onthouden!
En als jij ook iemand bent die het lastig vindt om signalen uit je lijf of gedrag op tijd op te merken, is dit eenvoudiger.
Niet alleen voor jezelf, maar ook voor je partner. Want ook voor hem/haar is het fijn om op tijd te weten dat het teveel wordt.
En trouwens, ook als je het pas achteraf ziet, is dit goed omdat je dan kunt verklaren wat er aan de hand was en milder naar jezelf kunt zijn. Bovendien is het dan toch een oefening in opmerken en je zult zien dat dit in de loop der tijd vanzelf makkelijker wordt.
Ik zal een aantal dingen neer zetten die vaak voor komen, wellicht herken je iets of brengt het je op ideeën over wat voor jezelf kan gelden.
- Onrustig gevoel in je lijf
- Gejaagd gaan praten, lopen, afwassen, dingen doen
- Snel geïrriteerd reageren op iets van de kinderen of je partner
- Geen zin hebben om iets te doen
- Veel zuchten, gapen
- Ademhaling hoog in je borst voelen, wat een beklemmend gevoel geeft
- Niet tot actie kunnen komen, ook al weet je wat je moet doen
- Overzicht verliezen
- ‘Mistig’/’wattig’ gevoel achter je ogen
- Huilen
- Bonken in je hoofd
- Terugtrekken uit contact (ook/juist als je in dezelfde ruimte zit met elkaar)
Weet je eigenlijk ook waaraan je merkt dat het goed met jezelf gaat?
Dit is minstens zo belangrijk als weten wanneer het niet goed met je gaat!
Als het goed gaat, merk je dat bijvoorbeeld omdat je lacht, makkelijker op de kinderen inspeelt, ruimte hebt om echt te luisteren naar je partner of geniet van een grapje van de kinderen, iets moois dat je ziet of zin hebt om iets te ondernemen.
2. Welke stressbronnen verwacht je op je vakantie?
Je bent vast wel eerder op vakantie geweest. Ga voor jezelf eens na wat de momenten waren dat het moeilijk werd. Wat was er toen aan de hand?
Ook hier weer zal ik een aantal dingen noemen die regelmatig genoemd worden:
- Onduidelijkheden – dit kan over allerlei details gaan
- Onuitgesproken verwachtingen tussen jou en je partner over hoe een vakantie hoort te zijn en wat je zou moeten doen
- Teveel activiteiten of uitjes en te weinig rust
- Drukke omgeving met veel geluiden (bijv. in een stad, maar ook op een volle camping waar geen moment van rust is)
- Kinderen die oververmoeid, overprikkeld, druk, dwars en huilerig zijn en constant je aandacht vragen
- Geen mogelijkheid om alleen te zijn
- Vreemde bedden met vreemde geuren en vervelende kussens
- Vreemd eten of eten in een restaurant
3. Wat kun je zelf doen?
Ga na waar je behoefte aan hebt en deel dit met je partner en (als ze daar oud genoeg voor zijn) je kinderen. Brainstorm samen voor mogelijkheden om aan die behoefte te voldoen.
Bijvoorbeeld:
- Duidelijkheid scheppen over wat jullie gaan doen of kunnen gaan doen. Maak het concreet door de wie-wat-waar-wanneer-hoe te bespreken met elkaar.
- Let hierbij op dat het geen keurslijf hoeft te zijn. Vaak gaat het om een paar opties kennen, zodat het dan makkelijker kiezen is. Wij zelf bespreken een dag van te voren de opties en op de dag zelf kijken we naar het energieniveau van iedereen en bepalen dan of we de rustige of intensievere activiteit gaan doen.
- Alleen-tijd organiseren: wanneer heb jij dit nodig, wanneer je partner? Doe dit niet pas als je uitgeput bent, maar zorg gewoon dat je dagelijks een bepaalde tijd voor jezelf hebt waarin je niet gestoord wordt door kinderen of partner. In tijden dat in ons gezin de zorg nog intensief was, gingen mijn man en ik om de beurt een middag op pad. Of de een nam de kinderen mee en de ander had even het huisje voor zich alleen – even slapen of beeldschermen. Sinds ze groter zijn, is het altijd belangrijk dat ieder een terugtrekplek heeft. Daar zorgen we dus ook voor.
- Kijk goed naar je kinderen: wat hebben zij nodig om lekker in hun vel te zitten? Als ze veel drammerig, dwars of huilerig zijn, betekent het doorgaans dat er iets aan de hand is. Veel kinderen komen tot rust als ze maar kunnen klooien met water, zand, dammetjes bouwen, met stokken sjouwen en verder niet veel gedoe en moeten. Naast dit, hebben wij ook ontdekt dat goede wifi geen luxe is, maar een rustpunt kan zijn. We wisselen doen en beeldscherm af. Al jaren.
- Ben je iemand die gehecht is aan eigen kussen, lakens enz: neem het gewoon mee! Dan slaap je beter.
- Is eten een ‘ding’ in je gezin? Zorg dat je bekende maaltijden kunt maken en niet teveel afhankelijk bent van vreemde smaken en texturen.
4. Wat kan je partner doen om bij te dragen aan rust?
Partners zijn doorgaans niet helderziend;) Dus als je wilt dat je partner op een bepaalde manier bijdraagt aan een geslaagde vakantie, dan zul je dit moeten vragen. En dan is het fijn als je van te voren na gedacht hebt over wat je je partner kan vragen.
Voorbeelden zijn:
- Je zorgen en stressbronnen serieus nemen
- Samen brainstormen over de mogelijke activiteiten
- Samen een dagritme maken en je hieraan houden
- De kinderen overnemen tijdens je ‘alleen-tijd-moment’ of als het je teveel dreigt te worden
- Duidelijk vertellen waar hij/zij behoefte aan heeft, zodat je ook kunt kijken hoe jij daar weer aan bij kunt dragen. Zo houdt je rekening met elkaar en dat zorgt voor evenwicht in de relatie.
- Verwachtingen uitspreken
- Bedenktijd of schakeltijd geven
Welke tip past in jouw gezin?
Ik hoop van harte dat je uit dit blog iets hebt kunnen halen dat werkt in jouw gezin. Misschien pas je ook wel heel andere dingen toe. Zou je het me willen laten weten in het commentaarveld? Wellicht dat juist jouw aanpak een eyeopener is voor iemand anders!
Heb je er vragen over of wil je me iets laten weten naar aanleiding van dit blog, dan mag je me ook gerust mailen op: karin@mooilifecoaching.nl
Hier een voorbeeld van een manier waarop je je afspraken en wensen kunt ordenen:
Voor wie maak je dit?
Waar nodig kun je kort voor ieder gezinslid (dus ook voor degene zonder autisme) zo’n overzichtje maken met puur de belangrijkste dingen er in. Ze weet je van elkaar welke behoeftes er zijn en hoe je daar aan bij kunt dragen.
Kom je tijdens de vakantie tot de ontdekking dat er iets aangevuld moet worden, dan kun je dat er direct bijschrijven, dan kun je het ook niet meer vergeten.
Daarnaast, als het ergens staat opgeschreven, is het makkelijker om er met je partner op terug te komen als er weer een lastig moment was.
Het voordeel is: zo heb je voor je volgende vakantie al je handleiding zo goed als klaar! Dan hoef je alleen maar te kijken of er wat aangepast moet worden.
In ons eigen gezin waren er tijden dat we met heel veel rekening moesten houden, maar nu ieder vrij goed in zijn/haar vel zit, speelt dit veel minder. Logisch natuurlijk, want als je beter in je vel zit, kun je meer aan en valt er meer te genieten van nieuwe ervaringen tijdens een vakantie.
Extra leesvoer over vakantie en communicatie
Gratis oefening ‘Leer opkomende stress eerder herkennen en overprikkeling voorkomen’
Ben je zelf vader of moeder met autisme en wil je meer leren over de signalen die aangeven dat het je teveel dreigt te worden?
Download dan deze PDF met een praktische oefening om je stresssignalen in kaart te brengen.
